Maag darm aandoeningen

Een besmetting met spoelwormen komt veel voor bij kippen, maar er ontstaan pas verschijnselen bij zware infecties. Het meest voorkomend is Ascaridia galli. De verschijnselen bestaan uit langzame vermagering en bleek worden. De diagnose is te stellen door middel van ontlastingsonderzoek. Spoelwormen zijn goed te behandelen. Naast ontwormen, moet ook de leefomgeving goed schoon gemaakt worden.

Draadwormen geven vaker een ernstiger ziektebeeld, ook met vermageren en bleekheid. Vooral bij jonge kippen kan een draadworm infectie ernstig verlopen. De belangrijkste soort is Capillaria obsignata. Menginfecties met andere wormen of coccidiën komen  veel voor en zorgen ervoor dat de verschijnselen ernstiger worden. De infectie is goed te behandelen door het toedienen van ontwormingsmiddelen.

De kleine spoelworm, Heterakis gallinarum, veroorzaakt een infectie in de blinde darmen  van de kip. Het verloop hiervan is meestal niet ernstig. De wormen zijn in de blinde darm zichtbaar bij sectie, de eieren in de mest zijn moeilijk te onderscheiden van de eieren van de grote spoelworm. De therapie is hetzelfde als bij de grote spoelworm.  

De meest voorkomende parasitaire ziekte bij kippen is coccidiose. Dit zijn eencellige parasieten die in de darmcellen leven. Met name bij jonge kippen kan deze parasiet veel schade geven en kan de kip ernstig ziek worden. Een geïnfecteerde kip scheidt de oöcystes (coccidiën ‘eitjes’) uit met de ontlasting. In de omgeving zijn deze oöcystes zeer resistent, ze kunnen maandenlang infectieus blijven. Ze worden het snelst infectieus bij warm en vochtig weer, maar kunnen alle weersomstandigheden overleven. Ze zijn ook ongevoelig voor vrijwel alle ontsmettingsmiddelen.  

De verschijnselen zijn diarree, vermageren en soms zelfs sterfte. Hoe ernstig de verschijnselen zijn hangt sterk af van de hoeveelheid opgenomen oöcystes. Bij acute coccidiose is er bloederige mest en vaak ook bloedarmoede (afhankelijk van welke soort coccidiose, er zijn 5 soorten bij de kip bekend).   Het beeld kan gecompliceerd worden door secundaire infecties met de bacterie Clostridium perfringens; dat kan leiden tot een ernstige darmontsteking en sterfte. Ook gelijktijdige infecties met andere parasieten kunnen de ziekte ernstiger doen verlopen.

De diagnose wordt gesteld dmv ontlastingsonderzoek.

De behandeling bestaat uit het geven van medicijnen die de coccidiën afdoden. Na het doormaken van een infectie bouwt de kip immuniteit op tegen die soort coccidiose waarmee ze besmet was. Een infectie met een andere soort kan dan nog wel.

Als er kippen overlijden kan het zeer behulpzaam zijn voor de diagnose om sectie te doen. Daarmee kunnen we de nog levende kippen beter helpen. Coccidiose geeft een goed herkenbaar sectie beeld.   

De prognose is met behandeling redelijk. Blijvende groeiachterstand is wel mogelijk. Om coccidiose te voorkomen is goede hygiëne heel belangrijk. Ontlasting moet altijd zoveel mogelijk weggehaald worden bij voederplekken en ook de waterplek moet goed schoon gehouden worden. In het hok moet droog strooisel zijn. Goede voeding is ook belangrijk, een gezonde kip zal betere weerstand hebben tegen coccidiose.